Διατροφή και Καρκίνος μέρος 1ο

Διατροφή και Καρκίνος μέρος 1ο

Ιατρός Μαριάννα Σταματιάδου
Ειδικός Παθολόγος, Λιπιδιολόγος, Διατροφολόγος
2610-224858
Κορίνθου 293, 26221, Πάτρα

Τρόφιμα και καρκίνος, ένα θέμα με πολλές παραμέτρους και ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Οι έρευνες που δημοσιεύονται καθημερινά μάς κάνουν όλους να αισθανόμαστε ευάλωτοι απέναντι στην ασθένεια και ταυτόχρονα ιδιαίτερα προσεκτικοί με το τι τρώμε.
Πρόκειται για την ασθένεια που μας τρομοκρατεί περισσότερο από κάθε άλλη. Ευτυχώς, νέα φάρμακα, εξελιγμένα εμβόλια, πρωτοποριακά μηχανήματα έρχονται συνεχώς στο φως της δημοσιότητας, με στόχο να βοηθήσουν την ανθρωπότητα να απαλλαγεί από τον καρκίνο. Η λύση, ωστόσο, μπορεί να είναι πιο απλή από ό,τι φανταζόμαστε. Πρώτος ο Ιπποκράτης είχε πει «Η τροφή σου πρέπει να γίνει το φάρμακό σου και το φάρμακό σου να γίνει η τροφή σου». Και πιθανώς αυτή του η ρήση να μπορεί να εφαρμοστεί και στην προσπάθεια να βρεθεί ένα τρόφιμο-φάρμακο για τον καρκίνο. Σύμφωνα με πλήθος ερευνών, υπάρχουν τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε ουσίες που φαίνεται να μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης διάφορων μορφών καρκίνου. Φυσικά, η διατροφή δεν είναι πανάκεια. Η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών δεν μπορεί να εγγυηθεί την πρόληψη ή την καταπολέμηση της ασθένειας, ούτε βέβαια να υποκαταστήσει τη θεραπεία της. Ένα διαιτολόγιο, όμως, πλούσιο σε τρόφιμα με αντικαρκινική δράση, όπως αυτό που προτείνει η μεσογειακή διατροφή, δεν μπορεί παρά να συμβάλλει στην προστασία από τον καρκίνο. Γνωρίστε, λοιπόν, τις 10 top τροφές κατά του καρκίνου και εντάξτε τις στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής.

Εχθροί του καρκίνου

  1. Τα φυτοχημικά συστατικά θεωρούνται υπεύθυνα για την αντικαρκινική δράση πολλών τροφών. Ουσιαστικά, πρόκειται για στοιχεία που θωρακίζουν τα φυτά απέναντι στις μικροβιακές εισβολές και τις λοιμώξεις, ενώ προστατεύουν και το δικό μας σώμα, προφυλάσσοντας τα θρεπτικά συστατικά των τροφών στη διαδρομή τους κατά την πέψη, ώστε να φτάσουν ακέραια στο λεπτό έντερο και να απορροφηθούν από τον οργανισμό. Έχουν αντιοξειδωτική δράση και φαίνεται ότι συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, καρκίνου και άλλων χρόνιων παθήσεων. Στα φυτοχημικά συστατικά (περιέχονται κυρίως σε φρούτα και λαχανικά) ανήκουν, μεταξύ άλλων, οι πολυφαινόλες, τα φλαβονοειδή και τα καροτενοειδή.
  2. Οξυγόνο
  3. Αλκαλικό περιβάλλον του οργανισμού (που επιτυγχάνεται με την διατροφή)

ΤΡΟΦΕΣ ΜΕ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Κουρκουμάς

Πρόκειται για μπαχαρικό γνωστό για τις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες. Τα τελευταία, όμως, χρόνια γίνονται μελέτες που προσπαθούν να διερευνήσουν τη σύνδεσή του με την πρόληψη του καρκίνου. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι τα χαμηλά ποσοστά ορισμένων μορφών καρκίνου στην Ινδία, σε αντίθεση με τα αντίστοιχα υψηλά ποσοστά στις δυτικές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, οφείλονται στην αυξημένη κατανάλωση κουρκουμά από τους Ινδούς. Μάλιστα, ερευνητές από το Κέντρο Καρκίνου του Πανεπιστημίου του Τέξας απέδειξαν σε μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2009 ότι η κουρκουμίνη (ουσία που περιέχει ο κουρκουμάς) έχει την ιδιότητα να «διαχωρίζει» τα καρκινικά κύτταρα από τα φυσιολογικά και να σκοτώνει τα καρκινικά.

Πράσινο τσάι

Η αντικαρκινική δράση του τσαγιού οφείλεται στις πολυφαινόλες που περιέχει, γνωστές ως κατεχίνες. Σύμφωνα με μελέτες, το πράσινο τσάι μπορεί να προλαμβάνει την ανάπτυξη όγκων, κυρίως σε καρκίνους του μαστού, των πνευμόνων, του οισοφάγου, του παχέος εντέρου και του δέρματος. Πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπίρμινγκχαμ των ΗΠΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πολυφαινόλες του πράσινου τσαγιού προφυλάσσουν και από τον καρκίνο του δέρματος, χάρη στην ιδιότητά τους να «διορθώνουν» το DNA που έχει υποστεί βλάβες από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου.

Σκόρδο

Το σκόρδο, όπως και το κρεμμύδι,(αλλοειδη) είναι τροφές πλούσιες σε πολυφαινόλες και ενώσεις με βάση το θείο, οι οποίες θεωρείται ότι αναστέλλουν την ανάπτυξη καρκίνου (κυρίως του οισοφάγου, του στομάχου και του παχέος εντέρου). Πρόσφατη, μάλιστα, έρευνα από το τμήμα Βιοχημείας του Πανεπιστημίου της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο συνδέει την κατανάλωση σκόρδου με μειωμένη εμφάνιση καρκίνου του μαστού.
Κακάο

Οι κατεχίνες και οι προκυανιδίνες (ισχυρά αντιοξειδωτικά) που περιέχει το κακάο περιορίζουν το οξειδωτικό στρες και τη χρόνια φλεγμονή, παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου και άλλων χρόνιων παθήσεων. Αν και πρέπει να γίνουν περισσότερες μελέτες που να αποδεικνύουν την αντικαρκινική δράση του κακάο, η μαύρη σοκολάτα (που αποτελείται από κακαόμαζα σε ποσοστό που φτάνει το 75%) φαίνεται να έχει μια θέση στη λίστα με τις τροφές που θεωρείται ότι προστατεύουν από τον καρκίνο.

Λιπαρά ψάρια

Τα λιπαρά ψάρια (π.χ. οι σαρδέλες, ο σολομός, το σκουμπρί), όπως και οι ξηροί καρποί (κυρίως τα καρύδια), είναι τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία φαίνεται να έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες. Οι έρευνες συνδέουν τη συστηματική κατανάλωση των συγκεκριμένων λιπαρών οξέων με προστασία από τον καρκίνο του παχέος εντέρου, του μαστού και του προστάτη. Σύμφωνα, μάλιστα, με πρόσφατη μετα-ανάλυση από το Τμήμα Ουρολογίας του Πανεπιστημίου «Mc Gill» στο Μόντρεαλ, άτομα που καταναλώνουν συστηματικά ω-3 λιπαρά οξέα παρουσιάζουν 63% μειωμένη θνησιμότητα από καρκίνο του προστάτη.

Ελαιόλαδο

Ελληνική επιδημιολογική έρευνα από το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Γραφείο Επιδημιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, το τμήμα Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και το Ελληνικό Ίδρυμα Υγείας, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημήτριο Τριχόπουλο, δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε έγκριτο αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της, η προσήλωση στην παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή (η οποία βασίζεται κυρίως στην κατανάλωση ελαιόλαδου) σχετίζεται με μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Για περίπου 10 χρόνια, επιστήμονες παρακολούθησαν 14.800 Ελληνίδες και διαπίστωσαν 240 νέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού.

Μπρόκολο

Τα σταυρανθή λαχανικά (π.χ. το λάχανο, το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα λαχανάκια Βρυξελλών) θεωρείται ότι προστατεύουν από την εμφάνιση διάφορων μορφών καρκίνου, κυρίως του παχέος εντέρου, του πνεύμονα και του στομάχου.Το μπροκολο περιχει ινδολο-3 καρνιβολη που μετατρεπει τον τυπο των οιστρογονων και ειναι συμμαχος των εμμηνοπαυσιακων γυναικων εναντια στον καρκινο του μαστου. Οι επιστήμονες μιλούν για θεαματική μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου σε ανθρώπους με διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά και συγκεκριμένα σε σταυρανθή λαχανικά, λόγω των φυτοχημικών ενώσεων που περιέχουν. Πρόσφατη, μάλιστα, μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ουσία σουλφοραφάνη (πηγή της οποίας είναι το μπρόκολο) βοηθά τον οργανισμό να απαλλαγεί από τα καρκινικά κύτταρα που σχετίζονται με την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.

Ντομάτα

Η ντομάτα θεωρείται εξαιρετική πηγή θρεπτικών συστατικών χάρη στο λυκοπένιο που περιέχει (φυτοχημικό με έντονη αντιοξειδωτική δράση). Το λυκοπένιο, εκτός από το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα που προσφέρει στην ντομάτα, έχει την ιδιότητα να καταστρέφει τις ελεύθερες ρίζες, που προκαλούν βλάβες στο DNA των κυττάρων και οδηγούν στην εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Πρόσφατες, μάλιστα, μελέτες συνδέουν την ουσία αυτή με την προστασία από διάφορες μορφές καρκίνου και ειδικά του προστάτη. Σύμφωνα με έρευνες, το μεγαλύτερο μέρος της ποσότητας λυκοπενίου που προσλαμβάνουμε προέρχεται από προϊόντα με βάση την ντομάτα (π.χ. ντοματοπολτός, ντοματοχυμός, σάλτσα ζυμαρικών, κέτσαπ).

Φράουλα

Οι φράουλες, όπως και κάποια είδη μούρων (π.χ. βατόμουρα, μύρτιλλα), είναι πλούσια σε πολυφαινόλες, που είναι γνωστές για τις αντικαρκινικές τους ιδιότητες. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο συγκέντρωσαν εργαστηριακές μελέτες και μελέτες σε ανθρώπους και παρουσίασαν τα αποτελέσματά τους, τα οποία αποδεικνύουν την προστατευτική δράση των φρούτων αυτών απέναντι στις οξειδωτικές και κυτταρικές λειτουργίες που οδηγούν στην ανάπτυξη καρκίνου.

Πορτοκάλι

Τα εσπεριδοειδή (π.χ. πορτοκάλια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ, λεμόνια), πέρα από εξαιρετική πηγή βιταμίνης C, είναι πλούσια και σε φυτοχημικά συστατικά. Σε ένα πορτοκάλι περιέχονται περισσότερα από 170 διαφορετικά φυτοχημικά συστατικά και πάνω από 60 φλαβονοειδή. Ωστόσο, και η ίδια η βιταμίνη C εμφανίζει προστατευτική δράση, αφού έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, του δέρματος και του μαστού.

Σπανάκι

Μια μελέτη αποκάλυψε ότι, οι γυναίκες που έτρωγαν σπανάκι, τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα είχαν τις μισές πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο του μαστού, συγκριτικά με όσες δεν επέλεγαν το σπανάκι στο εβδομαδιαίο τους μενού.

Γκρέιπφρουτ

Το γκρέιπφρουτ εκτός των άλλων ευεργετικών ιδιοτήτων του, είναι, σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, κυρίαρχος παράγοντας αναστολής εμφάνισης και πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων.

Κεράσια

Μελέτες σε αρουραίους διαπίστωσαν, ότι συγκεκριμένες ενώσεις που περιέχονται στα κεράσια και μάλιστα τα σκουρόχρωμα, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην παρεμπόδιση της εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Φαιοφύκη (είδος από θαλάσσιο φύκι)

Μια διατροφή πλούσια σε κατανάλωση φυκιών, σύμφωνα με μια μελέτη στο UC Berkeley, παρέχει φυτοοιστρογονικές ιδιότητες στον γυναικείο οργανισμό ενώ παράλληλα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα οιστραδιόλης ορού. Επιπλέον, τα φύκια περιέχουν χλωροφύλλη και λιπαρά οξέα, που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, αλλά και φουσοϊδάνη, που διεγείρει την απόπτωση, δηλαδή τον κυτταρικό θάνατο, των καρκινικών κυττάρων.

Αγκινάρες

Σύμφωνα με μελέτες, το εκχύλισμα των φύλλων της αγκινάρας, συμβάλλει επίσης στον κυτταρικό θάνατο και μειώνει τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων σε πολλούς τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού. Μια ιταλική μελέτη, αποκάλυψε ότι τα φλαβονοειδή στις αγκινάρες μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.